দেউলীয়া হ’ল পাকিস্তান৷ ব্যাপক ৰাজনৈতিক সংঘাত, হত্যা, অৰ্থনৈতিক সংকটৰ ফলত পাকিস্তান দেউলীয়া হৈ পৰিছে৷ মানুহৰ হাতত নাই টকা৷ নিত্য ব্যৱহৃত সামগ্ৰী ক্ৰয় কৰিব পৰা নাই। কিয়নো গভীৰ অৰ্থনৈতিক সংকটত পৰিছে পাকিস্তান। যোৱা বছৰৰ ডিচেম্বৰত দেশৰ বৈদেশিক মুদ্ৰাৰ ভাণ্ডাৰ আছিল ৫.৮ বিলিয়ন ডলাৰ৷ এয়া হৈছে আঠ বছৰত সৰ্বনিম্ন। এমাহৰ আমদানি ব্যয় পূৰণ কৰিব পৰাৰ ক্ষমতা আছিল। একে সময়তে ডিচেম্বৰত পাকিস্তানৰ মুদ্ৰাস্ফীতিৰ হাৰ আছিল ২৪.৫ শতাংশ। ফলস্বৰূপে পাকিস্তানে আইএমএফৰ সকলো চৰ্ত গ্ৰহণ কৰিব নে নাই তাক লৈ পুনৰ বিতৰ্ক আৰম্ভ হৈছে।
পৰিসংখ্যা ব্যুৰো (পিবিএছ)ৰ দ্বাৰা প্ৰকাশিত উন্নীত উপভোক্তা মূল্য সূচকৰ (চিপিআই) তথ্য অনুসৰি ডিচেম্বৰত পাকিস্তানৰ মুদ্ৰাস্ফীতিৰ হাৰ আছিল ২৪.৫ শতাংশ। গৃহ, সেৱা আৰু যোগাযোগৰ বাহিৰে আন সকলো ক্ষেত্ৰত মুদ্ৰাস্ফীতিৰ হাৰ দুটা সংখ্যাত উপনীত হৈছে। খাদ্য আৰু পৰিবহন খণ্ডত মুদ্ৰাস্ফীতিৰ হাৰ সৰ্বাধিক। ডিচেম্বৰত এই দুটা খণ্ডত মুদ্ৰাস্ফীতিৰ হাৰ আছিল ক্ৰমান্বয়ে ৫৫.৯৩ শতাংশ আৰু ৪১.১৬ শতাংশ।
পাকিস্তানৰ ভাণ্ডাৰ এতিয়া মাত্ৰ ৫.৮ বিলিয়ন ডলাৰ। পৰৱৰ্তী তিনি মাহত পাকিস্তানে মুঠ 8 বিলিয়ন ডলাৰ বিদেশী ঋণ পৰিশোধ কৰিব লাগিব। ইয়াৰ ভিতৰত, দুটা বিদেশী বেঙ্কে এই মাহত ১ বিলিয়ন ডলাৰ ঋণ পৰিশোধ কৰিব লাগিব। ফলস্বৰূপে পাকিস্তান কঠিন পৰীক্ষাৰ সন্মুখীন হৈছে। যাক লৈ ৰাজনৈতিক বিতৰ্ক আৰম্ভ হৈছে। দেশৰ প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী ইমৰান খানে সদায়ে আইএমএফৰ পৰা ঋণ লোৱাৰ বিৰোধিতা কৰি আহিছে। শাসনত থাকোতে আইএমএফৰ চৰ্তাৱলী অনুসৰি ৰাজসাহায্য হ্ৰাস কৰিব বিচৰা নাছিল খানে। ক্ষমতা হাতৰ পৰা যোৱাৰ পাছত দেশৰ নতুন চৰকাৰে আইএমএফৰ চৰ্তাৱলী অনুসৰণ কৰি ইন্ধনৰ মূল্য বৃদ্ধি কৰে আৰু অৱশেষত ১.১ বিলিয়ন ডলাৰ আইএমএফ ঋণ লাভ কৰে।
ইয়াৰ পূৰ্বে শক্তি সংকটৰ বাবে পাকিস্তানৰ ৰেল সেৱা বন্ধ কৰি দিয়া হৈছিল। পাকিস্তানী ৰেলৱেই পৰিস্থিতিৰ মোকাবিলা কৰিবলৈ বহু মালবাহী ৰেল বন্ধ কৰিবলৈ বাধ্য হৈছে। কৰাচী আৰু লাহোৰত দীৰ্ঘদিন ধৰি কেইবাখনো মালবাহী ৰেল ৰৈ আছে। বিশ্লেষকসকলে কয় যে ৰাজনৈতিক অস্থিৰতা আৰু সিদ্ধান্তহীনতাৰ বাবে দেশৰ অৰ্থনীতি আজি সংকটত। ইয়াৰ মাজতে পাকিস্তানে দীৰ্ঘদিন ধৰি বানৰ সমস্যাত ভুগি আছে। সেয়েহে দেশৰ ইমান ক্ষতি হৈছে। দেশত ঘৰুৱা উৎপাদনত ৫.৩ শতাংশ ঘাটি হৈছে। দেশৰ নাগৰিকসকল ৰন্ধন গেছ আৰু দৈনন্দিন প্ৰয়োজনীয়তাৰ অভাৱত পৰিছে। এনে পৰিস্থিতিত আইএমএফকে ধৰি বহু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংগঠন আৰু দেশে পাকিস্তানক সহায় কৰিবলৈ আগবাঢ়ি আহিছে। অৱশ্যে, আইএমএফে এটা চৰ্তত সহায় কৰাৰ প্ৰস্তাৱ দিছে। পাকিস্তানক ১.২ বিলিয়ন ডলাৰ হস্তান্তৰ কৰা আইএমএফে কয় যে বিত্ত মন্ত্ৰালয় আৰু ফেডাৰেল ব’ৰ্ড অৱ ৰিজাৰ্ভৰ দ্বাৰা কৰা কামত সুখী নহয়। এতিয়ালৈকে পাকিস্তানে আইএমএফৰ পৰা মুঠ ৭ বিলিয়ন ডলাৰ ঋণ লৈছে। শক্তি আৰু বিত্তীয় সংকটত ভুগি থকা পাকিস্তানেও ঋণ ল’বলৈ আগ্ৰহী।
পাকিস্তানৰ মন্ত্ৰী খাৰাজ আচিফে কয় যে জনসাধাৰণৰ জীৱনশৈলী সলনি কৰিব লাগিব। যদি সামগ্ৰিক জীৱনশৈলী আৰু অভ্যাস সলনি কৰিব পাৰি প্ৰায় ২৬ নিযুত ডলাৰ অৰ্থাৎ প্ৰায় ৬০ বিলিয়ন পাকিস্তানী মুদ্ৰা ৰাহি কৰিব পাৰি। জীৱনশৈলী সলনি কৰাৰ বাবে জুলাইৰ ভিতৰত দেশত বৈদ্যুতিক ফেনৰ উৎপাদন বন্ধ কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰা হৈছে। মন্ত্ৰীজনে লগতে কয় যে ফেনত ১২০-১৩০ ৱাট বিদ্যুৎ ব্যৱহাৰ হয়। কিন্তু সমগ্ৰ বিশ্বতে ফেন উপলব্ধ আছে যিবোৰ চলাবলৈ ৬০-৮০ ৱাট বিদ্যুৎ ব্যৱহাৰ কৰিব লাগিব।